مروری بر تپه‌های تاریخی شیروان؛ میراثی از ژرفای تاریخ
گزارش: غلامرضا مینا
شهرستان شیروان، با قدمتی کهن و جایگاهی خاص در تاریخ خراسان شمالی، یکی از نقاط غنی کشور از نظر آثار باستانی و محوطه‌های تاریخی به شمار می‌رود. وجود تپه‌های باستانی متعدد در نقاط مختلف این شهرستان، نشانگر تمدن‌های پررمز و راز در دوره‌های پیش از تاریخ، ساسانی، اشکانی و دوران اسلامی است. در ادامه، نگاهی داریم به برخی از مهم‌ترین تپه‌های تاریخی ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران:
۱. تپه آلدریه
این تپه مربوط به دوره ساسانیان است و در ۳ کیلومتری جنوب روستای باغان (بخش مرکزی، دهستان حومه) قرار دارد. تپه آلدریه در تاریخ ۲ مرداد ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۳۱۰۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
۲. تپه استقلال
واقع در شمال غربی شهر شیروان، این تپه متعلق به هزاره اول و دوم پیش از میلاد است. این اثر در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۲۹۵ به جمع آثار ملی کشور پیوست.
۳. تپه برزل‌آباد
این تپه تاریخی در ۱۶ کیلومتری شرق شهر شیروان قرار دارد و به هزاره اول قبل از میلاد بازمی‌گردد. تپه برزل‌آباد در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ با شماره ثبت ۶۹۹ به ثبت ملی رسید.
۴. تپه باستانی ارگ شیروان
یکی از عظیم‌ترین و مهم‌ترین محوطه‌های باستانی شمال شرق کشور است که در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ با شماره ثبت ۷۰۳ در فهرست آثار ملی ثبت شد. این ارگ، نشانی از فرهنگ و تمدن دیرین منطقه است.
۵. تپه آق‌مزار
تپه‌ای متعلق به سده‌های میانه دوران تاریخی پس از اسلام، که در ۳ کیلومتری شمال شرقی روستای حلوا چشمه (بخش قوشخانه بالا) واقع شده. این اثر در ۲۷ بهمن ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۴۶۵۱ ثبت ملی شد.
۶. تپه تاریخی دوین
در فاصله ۱۵ کیلومتری شرق شیروان، در روستای دوین، واقع شده است. این تپه در سال ۱۳۴۶ با شماره ۶۹۷ در فهرست آثار ملی ثبت شد.
۷. تپه خیرات
مربوط به دوران عصر مس، سنگ و مفرغ است. در بخش مرکزی دهستان زوارم واقع شده و در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۴۶۵۲ به ثبت آثار ملی ایران رسید.
۸. تپه امام‌بیگان
از آثار دوره ساسانیان، که در ۵۰۰ متری جنوب شرقی روستای بیگان (بخش مرکزی شهر زیارت) قرار دارد. این تپه در ۱۶ اسفند ۱۳۸۵ با شماره ثبت ۱۷۳۸۶ ثبت ملی شد.
۹. تپه الله‌آباد
تپه‌ای مربوط به دوره اشکانیان، واقع در ۱ کیلومتری شرق روستای الله‌آباد (دهستان حومه شیروان) است. این اثر در ۲۵ آبان ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۳۷۶۳ در فهرست آثار ملی قرار گرفت.
۱۰. تپه ارگ زوارم
از یادگارهای اواخر دوره ساسانیان و سده‌های آغازین دوران اسلامی است. در بخش مرکزی دهستان زوارم واقع شده و در ۲۷ بهمن ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۴۶۵۶ به ثبت ملی رسیده است. نام تاریخی این منطقه، «اودوالدورم» ذکر شده است.
۱۱. تپه یانی‌قلعه چوکانلو
این تپه با قدمتی از دوران پیش از تاریخ تا دوره‌های تاریخی و اسلامی، در روستای چوکانلو (بخش سرحد، دهستان تکمران) واقع شده است. تپه یانی‌قلعه چوکانلو در تاریخ ۲۴ تیر ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۹۲۴۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
نتیجه‌گیری:
تپه‌های تاریخی شیروان گنجینه‌هایی زنده از گذشته این سرزمین‌اند که نه‌تنها در شناخت هویت فرهنگی منطقه نقش دارند، بلکه ظرفیت‌هایی مهم برای توسعه گردشگری تاریخی، جذب محققان و ایجاد اشتغال نیز محسوب می‌شوند. نگهداری، حفاظت و معرفی بهتر این آثار، مسئولیتی مشترک میان مردم، پژوهشگران و نهادهای فرهنگی است.
💢عضو پیج و کانال های ما شوید …
پایگاه خبری اندیشه شیروان(مجوز ۹۶۲۰۴)
فصایی مجازی برای تمام مردم شیروان
دیدگاهتان را بنویسید