خروج دام، خروج سرمایه؛ ضرورت احداث پالایشگاه دام در خراسان‌شمالی
خروج سالانه بیش از ۷۰۰ هزار راس دام زنده از خراسان شمالی زنگ خطر بزرگی برای اقتصاد دامی این استان به صدا درآورده است؛ استانی که هنوز از وجود یک پالایشگاه دام صنعتی بی‌بهره مانده و چشم‌انتظار سرمایه‌گذار و تصمیمی قاطع است.
به گزارش ایرنا، خراسان شمالی به‌عنوان یکی از استان‌های مهم در حوزه دامپروری کشور با بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار راس دام سبک و سنگین هنوز از وجود یک پالایشگاه دام صنعتی محروم است.
این خلا مهم موجب شده تا سالانه صدها هزار راس دام زنده بدون ایجاد ارزش افزوده کافی از استان خارج شود که پیامدهای منفی اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای برای دامداران و اقتصاد محلی به همراه دارد.
طبق آخرین آمار، استان خراسان شمالی دارای حدود ۲ میلیون و ۱۲ هزار راس دام سبک شامل گوسفند و بز، ۷۹ هزار راس دام سنگین شامل گاو و گوساله، ۲ هزار و ۴۰۰ راس شتر و یک هزار راس اسب است.
سالانه ۲۲۱ هزار و ۱۱۸ تن انواع محصولات دامی از جمله گوشت قرمز، گوشت مرغ، شیر، عسل و تخم مرغ در این استان تولید می‌شود که بخش عمده‌ای از معیشت جمعیت روستایی و عشایری استان را تامین می‌کند.
با وجود این ظرفیت چشمگیر، نبود کشتارگاه صنعتی و پالایشگاه دام سبب شده تا بیش از ۷۰۰ هزار راس دام به صورت زنده و خام از استان خارج شود و این خروج دام زنده علاوه بر کاهش درآمد دامداران موجب از دست رفتن فرصت‌های ایجاد ارزش افزوده و اشتغالزایی در بخش صنایع تبدیلی دامپروری می‌شود.
وضعیت کشتارگاه‌ها و چالش‌های موجود
خراسان شمالی دارای هفت کشتارگاه دام سنتی و تنها یک کشتارگاه صنعتی محدود است که در حال حاضر فعالیت آن به اندازه‌ای نیست که پاسخگوی ظرفیت استان باشد.
این کشتارگاه صنعتی در بجنورد قرار دارد اما به دلیل کمبود تجهیزات بسته‌بندی و عدم واگذاری به متولی قوی تنها به کشتار محدود دام پرداخته و بخش مهمی از ظرفیت‌های تبدیل ضایعات دام در آن فعال نیست و این شرایط سبب شده پیمانکاران حاضر به راه‌اندازی بخش‌های تکمیلی نباشند و عملا زنجیره ارزش دام در استان ناقص باقی بماند.
به گفته کارشناسان، پالایشگاه دام مجموعه‌ای صنعتی است که به کمک فناوری‌های پیشرفته تمامی اجزای دام را به محصولات مختلفی چون گوشت فرآوری شده، چرم، دارو، کود بیولوژیک و مواد شیمیایی تبدیل می‌کند.
این فرآیند موجب کاهش ضایعات و افزایش بهره‌وری می‌شود و در نهایت ارزش افزوده قابل توجهی برای اقتصاد استان ایجاد می‌کند.
اهمیت اقتصادی و نیاز به پالایشگاه دام
خراسان شمالی با دارا بودن جمعیت دامی قابل توجه جزو ۱۰ استان نخست کشور در تولید دام سبک به شمار می‌رود.
نژادهای بومی با کیفیتی مانند مغان، کردی و افشار در این استان پرورش داده می‌شوند و همچنین سالانه سه هزار تن پشم نیز در استان تولید می‌شود که به دلیل فقدان صنایع تبدیلی مناسب به صورت محدود مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
کمبود پالایشگاه دام نه تنها مانع ایجاد زنجیره کامل ارزش در حوزه دامپروری استان شده، بلکه سبب خروج مستمر دام زنده از خراسان شمالی و از دست رفتن فرصت‌های اقتصادی مهم شده است.
استاندار خراسان شمالی این موضوع را یک ضرورت مهم برشمرده و از دستگاه‌های مرتبط خواسته است پیگیری جدی برای راه‌اندازی پالایشگاه دام انجام دهند.
تکاپو اجرایی برای ایجاد پالایشگاه دام
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی اعلام کرده است که زمینی به مساحت هفت هکتار و چاه آب برای تامین نیازهای پالایشگاه دام در شهرستان شیروان آماده شده و بسته سرمایه‌گذاری آن در دست تدوین است تا پس از نهایی شدن، فراخوان جذب سرمایه‌گذار صادر شود.
مهدی شکاری همچنین اشاره کرد که پیش از این سرمایه‌گذاری برای ساخت کشتارگاه صنعتی اعلام آمادگی کرده بود اما پس از کلنگ‌زنی پروژه، سرمایه‌گذار از ادامه طرح انصراف داد و زمین و آب تخصیص یافته به وی خلع ید شد و در این شرایط، مسئولان استان در تلاش برای جذب سرمایه‌گذار جدید و تجهیز کشتارگاه صنعتی بجنورد به تجهیزات بسته‌بندی و فرآوری هستند.
وی استان همچنین اعلام کرد که ماهانه حدود ۵۰ هزار راس دام سبک به دلیل نبود صنایع تبدیلی کافی از استان خارج می‌شود که این مسئله ارزش افزوده را برای بهره‌برداران کاهش داده و موجب آسیب به اقتصاد محلی شده است.
نهایی شدن مجوزهای قانونی
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی از نهایی شدن تفاهم‌نامه ساخت پالایشگاه دام در استان خبر داد و ابراز امیدواری کرد با اجرای این طرح، زنجیره تولید گوشت قرمز در استان کامل شود.
محمد محمدزاده گفت که شرایط زمین، آب و امکانات لازم برای جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی به منظور احداث پالایشگاه دام فراهم شده است و انتظار می‌رود با ورود بخش خصوصی، این پروژه مهم عملیاتی شود.
خراسان شمالی به‌عنوان یکی از قطب‌های دامپروری کشور، با ظرفیت قابل توجه تولید دام سبک و سنگین، به شدت نیازمند توسعه صنایع تبدیلی و ایجاد پالایشگاه دام است.
نبود پالایشگاه صنعتی دام علاوه بر خروج سالانه صدها هزار راس دام زنده از استان، مانع از ایجاد ارزش افزوده و اشتغال پایدار در این حوزه شده است.
پیگیری‌های استانداری، سازمان جهاد کشاورزی و دستگاه‌های مرتبط برای جذب سرمایه‌گذار و تکمیل زنجیره تولید گوشت قرمز، گام‌های مثبتی است که می‌تواند به بهبود وضعیت دامپروری استان منجر شود و زمینه توسعه پایدار اقتصادی را فراهم کند.
دیدگاهتان را بنویسید